شیخ بهایی، یک آچار فرانسه از نوع ایرانی‌!

آثار معماری شیخ بهایی در مبحث معماری آنقدر جذاب و شیرین است که برای برسی هرکدام باید کتابی مفصل نوشت! شیخ بهایی حکیم، عارف، ادیب، مورخ، منجم، شاعر، ریاضیدان، و دانشمند نامدار و پر آوازه ایرانی در قرن دهم و یازدهم هجری است  که تبحر زیادی در علوم فلسفه و منطق و ریاضیات داشت. ایشان در طول زندگی پر برکت خویش کتاب‌های زیادی به رشته تحریر در آورده‌اند. در این مقاله ما به آثار شیخ بهایی در معماری می‌پردازیم بنابراین؛  تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

آثار معماری شیخ بهایی

معماری مسجد امام(ره)، که به عنوان مسجد جامع اصفهان نیز شناخته می‌شود، یکی از آثار معماری بزرگ و تاریخی در شهر اصفهان به شمار می‌رود. این مسجد در دوران صفویه ساخته شده و با نظر به معماری منحصر به فرد و زیبایی‌اش، به یکی از جاذبه‌های گردشگری برجسته در اصفهان تبدیل شده است.

معماری مسجد امام تلفیقی از عناصر هنری ایرانی از جمله آجرکاری‌های زیبا، آینه‌کاری‌های بسیار دقیق و کاشی‌کاری را در خود جای داده است. آرایش داخلی این مسجد نیز با نمودارهای هندسی جذاب و حروف زیبای عربی در کاشی‌کاری آن به سرانجام رسیده است. بافت معماری این مسجد، زیبایی، اصالت و قدمت آثار هنری ایرانی را به نمایش می‌گذارد.

حمامی که با یک شمع گرم می‌شود

حمامی که با یک شمع گرم می‌شود، اشاره به حمام خانقاه برنا دارد که در شهر اصفهان واقع شده است. این حمام معروف به “حمام خانقاه برنا” یا “حمام شیخ بهایی” نیز یکی از آثار معماری شیخ بهایی است.

حمام خانقاه برنا یا حمام شیخ بهایی، یکی از محقق‌ترین نمونه‌ از حمام‌های اصفهان است که به دورهٔ صفویه تعلق دارد. این حمام به واسطهٔ معماری ظریف و زیبای خود جذابیت ویژه‌ای دارد. معماری حمام شیخ بهایی به سبک معماری ایرانی اصیل طراحی شده است که شامل سایه‌دهی‌های زیبا، کاشی‌کاری‌های دستی با الگوهای متنوع، نقاشی‌های دیواری با موضوعات فلسفی و دینی، سقف‌های چوبی نقش‌دار و طراحی‌های فوق‌العاده در بخش‌های مختلف حمام می‌شود. این حمام دارای ساختاری منحصر به فرد است که شامل اتاق‌های مختلف مانند سرای حمام، گرمایشخانه، حجامتخانه، حجره‌ی پادشاهان و… است. همچنین طراحی زیبای حوضچه‌ها، فضای مناسب برای استراحت و خدمات مختلف حمام از دیگر ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد این حمام است.

معماری عمارت عالی قاپور

عمارت عالی‌قاپور یکی از جاذبه‌های تاریخی شهر اصفهان در ایران است که در قلب بازار قدیمی اصفهان واقع شده است. این عمارت در دوره صفوی ساخته شده و دارای طراحی زیبا و منحصر به فردی است که ویژگی‌های هنری و معماری ایرانی را به خوبی نشان می‌دهد. از جمله ویژگی‌های بارز عمارت عالی‌قاپور می‌توان به گنبد زیبا، تزئینات دیواره‌ها به صورت شکوهمند، سقف‌های بازونده و آبنمای زیبا اشاره کرد. این عمارت که یکی از آثار معماری شیخ بهایی است. امروزه به عنوان موزه عالی‌قاپور به بازدیدکنندگان ارائه می‌شود و یکی از مقاصد تاریخی و گردشگری مهم در اصفهان محسوب می‌شود.

مدرسه چهار باغ و معماری چشم‌نوازش

مدرسه چهارباغ یکی از نمونه‌های برجسته معماری ایرانی است که در دوره صفویه به عنوان یکی از مکان‌های آموزشی و علمی برجسته شناخته می‌شود. این مدرسه دارای طراحی زیبا و منحصر به فردی است که عناصر مختلفی از معماری ایرانی مانند گنبد‌های زیبا، استقبال‌ها، آبنماها، نقش‌ها و تزئینات دیواره‌ها را در خود جای داده است. مدرسه چهارباغ دارای معماری اصیل ایرانی با استفاده از سنگ‌های محلی سفید و تیره می‌باشد. فضاهای داخلی مدرسه نیز دارای آرایش‌های زیبا و آثار هنری است که در زمان ساخت آن، به دست هنرمندان و معماران برجسته منطقه ایجاد شده است.  از جمله ویژگی‌های مهم معماری مدرسه چهارباغ می‌توان به طرح هندسی دقیق ناحیه‌های مختلف مدرسه، زیر سقف‌های چوبی، وجود حیاط‌های زیبا و منظره‌های داخلی جذاب اشاره کرد که این‌ها از زیبایی‌های منحصر به فرد این ساختمان است.  این بنا هم یکی از آثار معماری شیخ بهایی بوده. مدرسه چهارباغ همچنین برخی از جعبه‌های زیبا جهت نگهداری کتب و منابع آموزشی دارد که این ویژگی‌ها نشان‌دهنده اهمیت و ارزش آموزش و علم در آن دوره تاریخی است.

آثار معماری شیخ بهایی مدرسه چهار باغ

پل خواجو یا سی و سه پل

پل سی و سه پل یکی از پل‌های معروف اصفهان است که معماری آن بسیار زیبا و استثنایی است. این پل بر روی رودخانه‌ی زاینده‌رود ساخته شده و در زمان حکومت صفویه در اصفهان بنا شده است. نام “سی و سه پل” به دلیل داشتن 33 توق مخروطی که در آنها بر روی رودخانه قرار دارند، نام گذاری شده است. این توق‌ها باعث زیبایی و شکوه این پل شده و به آن زیبایی منحصر به فردی بخشیده است. معماری پل سی و سه پل شامل استقبال‌های زیبا، تزئینات دیواره‌ها، آبنماها و ابزارهای معماری دیگر است که همه به زیبایی و جذابیت این پل افزوده‌اند. از فواید دیدن این پل می‌توان به منظره‌ی زیبای رودخانه و پل، عکاسی زیبا، تاریخچه‌ی آن و فضای اطراف پل اشاره کرد. به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری اصفهان، پل سی و سه پل هر ساله مسافران زیادی را جذب خود می‌کند و از زیبایی و تاریخچه غنی شهر اصفهان بهره می‌برد.

آثار معماری شیخ بهایی پل خواجو

سخن پایانی

و در آخر خوش‌حال و خوش‌بختیم از داشتن همچین دانشمندانی در تاریخ کشور خود و ادامه دهنده علوم و راه آن‌ها هستیم‌. در این مقاله بخشی از آثار معماری شیخ بهایی که بسیار معروف هستند را، به تصویر کشیدیم. آنچه ما نوشتیم هیچ‌گاه نمی‌تواند به درستی، زیبایی و عظمت این آثار را بیان کند‌ بنابراین، پیشنهاد می‌کنم حداقل یک بار هم که شده به این آثار معماری شیخ بهایی سری بزنید.

نویسنده و گرد آورنده: حدیث سادات مهدوی